Yüzde 100 zam talebi

2022 yılında uygulanacak poşet fiyatlarının belirlenmesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından toplantı düzenlendi. Öte yandan zincir marketler, plastik poşetlere yüzde 100 zam yapılmasını talep ediyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2022 yılında uygulanacak poşet fiyatları görüşmek üzere konunun taraflarıyla toplantı düzenledi. Poşet üreticileri, meslek örgütleri, sivil toplum örgütleri, tüketici dernekleri ve Türkiye’deki en büyük zincir marketlerin katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda zam konusu hararetli tartışmalara sahne oldu.

Türkiye’de 2019 yılı itibariyle başlayan ücretli poşet uygulamasıyla tüketiciye 25 kuruşa satılmaya başlanan plastik poşet fiyatlarının 2022 yılında yüzde 100 zamlanarak 50 kuruşa satılmasını talep eden Zincir Marketler, söz konusu fiyat artışında ısrarcı.

2022 yılında uygulanacak poşet fiyatına ilişkin açıklama yapan PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, TÜYAP’ta iş birliğiyle düzenledikleri Plast Eurasia İstanbul 2021 Fuarı’nın açılışında yaptığı konuşmada, Zincir Marketlerin zam talebine tepki gösterdi. Çevresel kirliliğin azaltılması ve bilinçli tüketim modelinin sağlanması hedefiyle plastik poşetin ücretli hale getirildiğini hatırlatan Eroğlu, “2019 yılında ücretli poşet uygulaması başladığında 25 kuruşun 15 kuruşu devlete, 10 kuruşu ise marketçiye kalıyordu. 2020 yılına gelindiğinde yeniden değerleme oranına göre devlete giden pay 18 kuruşa çıktı ve markete 7 kuruş kalmaya başladı. 2021 yılında ise poşetin 19.6 kuruşu devlete, 5 kuruşu marketçinin cebine gidiyor. Özetle marketçiye kalan pay giderek azaldı ve şimdi gözler 2022 için yeniden değerleme oranına çevrildi. 2022’de poşete zam yapılmaz ise 25 kuruş tamamen devletin kasasına gidecek ve marketlerin payı sıfırlanmış olacak. Bunun önüne geçmek isteyen Zincir Marketler, 25 kuruşluk fiyatın yüzde 100 zamlanarak poşetin tüketiciye 50 kuruşa satılmasını istiyor. Böylece 2019 yılından önce poşeti kendi parasıyla alıp müşterisine ücretsiz sunan Zincir Marketler, zam üzerinden poşetten para kazanmaya devam etmeyi hedefliyor” dedi.

Pandemi nedeniyle küresel ekonomide yaşanan ciddi türbülansların ve dövizde yaşanan artışın enflasyonu da kırılgan hale getirdiğine dikkat çeken Eroğlu, Türkiye’de özellikle dar gelirli vatandaşın geçim derdi içinde olduğunun altını çiz erek sözlerini şu şekilde sürdürdü:

2019 yılında ücretli poşet uygulamasının ardından poşet tüketiminde yüzde 80’e varan düşüşler oldu. Tüketimdeki bu düşüş poşet üreticileri için kayıp olarak kayıtlara geçti. Ücretli poşet uygulaması, üretim ve istihdama eksi olarak yansımasına rağmen üreticilerimiz, çevresel kirliliğin azalması ve bilinçli tüketim modelinin yaygınlaşması hedefiyle alınan bu kararı destekledi ve gereken fedakarlığı yaptı. Şimdi ise Zincir Marketlerin fedakarlık yapma zamanı. Sonuçta ücretli poşet uygulaması başlamadan önce Zincir Marketler, poşeti kendi parasıyla satın alıp, müşterilerine bedava veriyordu. Bugün ise 25 kuruşa satılan poşetin 50 kuruşa satılmasını talep ederek buradan para kazanmanın peşine düşülüyor.

Marketlerin 25 kuruşun az olduğu görüşüne katılmıyoruz. Bunu söyleyenler ancak bugün bir ekmeğin fiyatını ve asgari ücreti bilmeyenler olabilir. PAGEV olarak, Zincir Marketlerin zam talebini doğru bulmuyoruz. Bize göre 25 kuruşa satılan poşete zam yapılmamalı ve Zincir Marketler, poşet üzerinden para kazanmak yerine 2019 yılından önce olduğu gibi poşet parasını kendi bütçesinden karşılamalı. Aksi halde özellikle geçim dergi çeken dar gelirli vatandaşın sırtındaki yük ağırlaşmış olur. Dar gelirli vatandaş, Zincir Marketleri zengin edemez. Poşetten elde edilen gelir, marketçinin cebine gitmemeli ve tamamen çevrenin korunmasına dair projelerde kullanılmalı.

Tüketici Dernekleri de bizim gibi poşete yüzde 100 zam yapılması fikrine karşı çıkıyor. Türkiye’nin pandemi nedeniyle içinden geçtiği ekonomik konjonktürün dikkate alınarak, Zincir Marketlerin zam talebinin gerçekleşmemesini bekliyoruz. Poşet fiyatları 2022 ne olacak? Bu sorunun yanıtını Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı verecek. Konuya ilişkin taraflardan görüş alan Bakanlık, yapacağı son çalışmanın ardından 1.1.2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek poşet fiyatını açıklayacak.